“Döviz Kurlarındaki Yükseliş Ekonomimizi Durgunluğa İtiyor”
Döviz kurları, Türkiye ve Amerika Birleşik Devletleri’nde meydana gelen siyasi ve ekonomik gelişmelerin etkileriyle sürekli hale gelen dalgalanmalar kaydetmektedir. Bu gelişmeler TL’nin kullanıldığı Kuzey Kıbrıs’ta da olumsuzluklara neden olmakta ve Kıbrıs Türk ekonomisini durgunluğa itmektedir.
Kıbrıs Türk Ticaret Odası, döviz kurlarındaki yükselişe karşı alınabilecek önlemleri her vesileyle hükümetlerimizin bilgisine getirmektedir. Son olarak 2015 yılı yaz aylarında yaşanan benzer gelişmeler karşısında kapsamlı önerilerimiz KKTC Başbakanlığı ile paylaşılmış ve bazıları kısa vade içerisinde uygulamaya konulmuştu. Konunun güncellik kazanmış olması nedeniyle alınabilecek önlemleri yeniden hükümetimiz ve kamuoyu ile paylaşmak ihtiyacını hissetmekteyiz:
- Döviz kuru artışlarının hane halkını ve piyasamızı etkilemesinin en önemli nedenlerinden biri birtakım ekonomik aktivitelerin döviz bazında sürdürülmekte oluşudur. Piyasaya müdahale olanakları kısıtlı olmakla birlikte hükümet, doğrudan katıldığı tüm ekonomik faaliyetlerin Türk Lirası ile hesaplanması ve gerçekleştirilmesi konusunda kararlı olmalı; piyasanın TL’leştirilmesinin öncülüğünü yapmalıdır.
- Bu bağlamda, piyasadaki işlemlerin de TL bazında yapılması teşvik edilmelidir. Geçmiş yıllarda bu amaçla geçici olarak uygulanan kira geliri stopajlarının düzenlenmesi kalıcı olarak TL bazlı sözleşmelere avantaj sağlayacak şekilde yeniden gündeme getirilmelidir. Devlet, tüm vergi, resim ve harçlarını TL olarak hesaplamalı ve döviz kuruna bağlı tüm hesaplamaları terk etmelidir.
- Geçici bir önlem olarak, gümrük vergisi ve diğer ithal vergilerinin hesaplanmasında kullanılan döviz kurları sabitlenmelidir.
- Devlet ihalelerini kazanan yüklenicilere sözleşmede belirtilen iş termin tarihinden geçerli olmak üzere kur farkı ödenmelidir.
Hiç kuşku yok ki, bu önlemler döviz kurlarındaki artışlardan kaynaklanan etkileri sıfırlamaya yetmeyecektir. İşletmelerimiz ve hane halkı, kendilerini bu tür hareketlerden korumak için, kur riski konusunda ihtiyatlı hareket etmeyi ve borçlanmalarını TL bazındaki gelirlerine göre yapmayı genel bir kural olarak benimsemelidirler.
Kıbrıs Türk Ticaret Odası, bu konudaki düşüncelerini hükümetimiz ve kamuoyu ile paylaşmaya devam edecektir.
