2021 Yılı Bütçesine İlişkin Basın Açıklaması
2021 yılı bütçesinin gecikmeli olarak KKTC Meclisi’nde görüşülmeye başlanması, ülkemizin karşı karşıya bulunduğu kronikleşmiş sorunlarımızdan olan “kamu maliyesi” bir kez daha gündeme gelmiştir. 2021 Bütçesi 10 milyar 140 milyon TL gider, 9 milyar 380 milyon TL gelir ve 760 milyon TL genel açık, 1 milyar 810 milyon TL yerel açık öngörüsüyle hazırlanmıştır. 2021 yılı bütçesi önemli ölçüde bütçenin yaklaşık %25’ini oluşturan T.C. yardım ve kredilerine dayanmaktadır.
KKTC Meclisi Genel Kurulu’nda görüşülmesine başlanan 2021 yılı bütcesi ile ilgili rakamlar, bugüne kadar zorlukla karşılanan kamu giderlerini karşılamanın nerdeyse olanaksız hale geldiğini göstermesi bakımından endişe vericidir. KKTC bütçesinin gider tarafının ağırlıklı olarak personel giderlerinden oluşması harcama esnekliğini olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Nitekim ekonomik olarak sıkıntı yaşanan pandemi döneminde dahi bu harcamaların kısılması yoluna gidilememektedir. Ek mesai ödemeleri kamu maliyesi yönünden sürdürülebilir olmamaya devam etmektedir.
2021 yılı bütçesinde ağırlıklı olarak personel ve diğer maaş nitelikli cari giderlerden oluşan harcamaların karşılanması için gelirlerde geçen yıla oranla %13,89 oranında artış öngörülmüş olmasına karşın, 2020 yılını ağır salgın koşulları altında tamamlamış olan ve ayakta kalmakta zorlanan özel sektörden nerdeyse geçen yılki kadar vergi toplanması (vergi gelirlerinde %0,58 azalma) öngörülmektedir. 2020 yılının bize yaşattığı sıkıntılar ortadadır ve bunların 2021 yılında da devam edeceği, salgın koşullarının yıprattığı hane halkının ve işletmelerin öngörülen vergi yükünü kaldıramayacağı ve verimsiz kamusal faaliyetleri finanse etmenin yükünü taşıyamayacağı açıktır. Gider bütçesine ilişkin bir diğer öncelikli konu ise ekonominin uzun dönem üretkenliğini ve verimliliğini artıracak harcama kalemlerinin payının artırılmasıdır. 2021 bütçe tasarısının temelde böylesi bir yaklaşımla hazırlanmadığı ve tüketimi destekleyen tarzda kamu harcamalarının aynen devam ettirileceği gözlemlenmektedir.
Yaşamakta olduğumuz salgın krizine karşın bütçede, özel sektör ile özellikle işsizler ve diğer sosyal yardıma ihtiyaç duyulan kişilerin desteklenmesine ilişkin yeterli kaynak tahsisi yapılamamıştır. 2020 tadil bütçe ile mahalli kaynaklardan finanse edilen Corona Virüs ile Mücadele Projesi için 80 milyon TL, T.C. kaynaklarından finanse edilen Turizm Salgın Destek Program Projesi için 20 milyon TL kaynak ayrılmıştı. 2021 yılında pandeminin ekonomik etkisinin devam edeceği ve ekonominin tekrar ivmelenmesi için ekonomik desteklerin önemli olacağı düşünüldüğünde özel sektör için Covid salgın desteğinin muhakkak artılması gerekmektedir.
Gider bütçesi incelendiğinde mali sonuçlar da doğuran kronik yapısal sorunların yanı sıra politika önceliklerine ilişkin ciddi belirsizlikten kaynaklanan ilave harcamaların da gündeme getirildiği gözlemlenmektedir. Örneğin, kamu harcamaları ağırlıklı bir yatırım ve hizmetlerin iyileştirilmesi yaklaşımı yerine kamu özel işbirliği uygulamaları gündeme gelmelidir. Örneğin, Fiber Optik Yatırımları için bütçeden 16 milyon TL kaynak ayrılmıştır. Telekom altyapısının kamu özel işbirliği modeliyle yapılmasına ilişkin uzun süredir çalışmalar devam etmektedir. Bu nedenle bu alana kamu kaynağını kullanmak yerine hızlıca kamu özel işbirliği projesinin hayata geçirilmesi uygun olacaktır. Kıbrıs Türk Ticaret Odası olarak hükümetimizi ve parlamentomuzu yaşamakta olduğumuz gerçeklere uygun çalışmalar içinde olmaya, 2021 yılı bütcesini gerçekçi bir tutumla ele almaya ve kamu maliyesinde ciddi reformalar yapmaya çağırır; Odamızın bu konuda her türlü katkıyı yapmaya hazır olduğunu belirtiriz.
Zaman gerçekçi olmak; dayanışma sergilemek ve yenilik yaparak hayatta kalmak zamanıdır.
Tüm halkımıza ve kamuoyuna saygı ile duyurulur.
Kıbrıs Türk Ticaret Odası
